[ĐÁNH GIÁ XE] Vespa GTS 300 SuperTech - Tốt nước sơn, tốt cả gỗ!
Mẫu xe đầu bảng của dòng Vespa sở hữu mọi thứ mà bạn muốn trên một chiếc maxi scooter: thương hiệu, thiết kế, lịch sử và khả năng vận hành. Bạn không cần một chiếc Vespa thân rộng để di chuyển mỗi ngày. Bạn khát khao sở hữu nó!
Không chỉ là một chiếc xe hai bánh
Những buổi sáng chủ nhật tại thị trấn Urbino, một thị trấn cổ xinh đẹp thuộc tỉnh Peraso, thường rất yên bình và có đôi chút trầm mặc. Ánh mặt trời dù rạng rỡ nhưng vẫn chưa đủ để xua tan lớp sương còn ướt đẫm trên những hòn đá cuội lát đường. Người Ý thường thức khuya và dậy muộn, nên nếu khoảng 7 giờ sáng mà bạn ra đường, có lẽ cũng sẽ chỉ thấy một vài khách du lịch đang rảo bước trên những con đường đá cuội xung quanh quảng trường Palazzo Ducale di Urbino, háo hức đón chờ tiếng chuông đầu tiên chào ngày mới tại nhà thờ Chiesa di San Domenico. Urbino không phải là một tụ điểm du lịch lớn như Rome, Venice hay Florence nên sự ồn ào, huyên náo dường như không tồn tại ở nơi đây.
Nhưng buổi sáng chủ nhật hôm nay thì không vậy. Hàng trăm chiếc Vespa với đủ mọi loại màu sắc sặc sỡ và âm thanh pạch pạch quen thuộc đã luồn lách qua từng ngõ ngách nhỏ và tập hợp tại quảng trường Palazzo Ducale di Urbino. Cưỡi trên những chú ong Vespa là những con người với đủ mọi lứa tuổi và mọi kiểu ăn mặc khác nhau: già, râu tóc bạc phơ cũng có, trẻ măng, nom cũng chưa tròn đôi mươi cũng có; những người đàn ông đầu tóc chải chuốt bóng lộn, khoác lên mình những bộ suit đầy lịch lãm cũng có và tất nhiên, không thiếu những anh chàng, cô gái hipster chính hiệu với phong cách ăn mặc chẳng giống ai.
Họ đều có mặt ở Urbino để tham dự một cuộc diễu hành thường niên, hướng về quê hương của Vespa tại Florence. Trong suốt hành trình kéo dài 2 ngày, họ sẽ khám phá vẻ đẹp lãng mạn của các vùng quê nước Ý cũng như được tận mắt chiêm ngưỡng chiếc Vespa đầu tiên, chiếc Vespa 98 ra đời tháng 4 năm 1946. Đây là mẫu xe đã mở ra chương đầu trong hơn 70 năm lịch sử của một biểu tượng 2 bánh: Vespa.
“Đối với người Italia, Vespa, pizza và spaghetti là quốc hồn quốc túy”, anh Gabriele Cavalli, nhà sáng lập câu lạc bộ Vespa Club Cesena 1950 chia sẻ. “Tôi nhắc lại nhé: Vespa, pizza và spaghetti. Hãy nhìn xung quanh xem. Ngay cả các bạn thiếu niên trẻ măng cũng muốn sở hữu một chiếc Vespa cổ. Điều đó cho thấy họ yêu Vespa, họ yêu một biểu tượng của ngành công nghiệp Ý, họ tôn trọng di sản của đất nước. Việc truyền cảm hứng cho giới trẻ thực sự rất quan trọng”.
Đúng vậy, Vespa không chỉ đẹp mà nó còn có ý nghĩa to lớn với nước Ý, với người dân Ý. Vespa ra đời vào đúng thời kỳ đen tối nhất của nước Ý. Những người Italia bước ra khỏi chiến tranh với tình trạng kiệt quệ, nghèo đói, tuyệt vọng và đang cần một cuộc tái thiết hoàn toàn hơn bao giờ hết. Tuy nhiên, lịch sử đã cho ta thấy phép màu có thể xảy ra ngay giữa những thời điểm đen tối và tuyệt vọng nhất.
Kết thúc Thế chiến thứ hai, nước Ý kiệt quệ vì thua trận, vì những án phạt đền bù chiến tranh khổng lồ và vì những thành phố lớn, những khu công nghiệp quan trọng bị tổn hại nghiêm trọng. Với nền công nghiệp sản xuất xe hơi gần như biến mất, nhu cầu về một phương tiện di chuyển có giá thành rẻ hơn ô tô đang cấp thiết hơn bao giờ hết. Và thế là chú ong hai bánh Vespa ra đời.
Tháng 4 năm 1946, Piaggio trình làng chiếc Vespa đầu tiên. Trong tiếng Ý, Vespa có nghĩa là ong bắp cày, và thiết kế của chiếc xe Scooter này cũng được lấy cảm hứng từ hình dáng con ong. Chiếc Vespa đầu tiên này có thể đạt tốc độ tối đa 60 km/h và có giá bán từ 55.000 Lire, một mức giá rất hợp lý tại thời điểm đó. Vespa đã vô cùng thành công ngay từ giây phút đầu tiên dòng xe này được trình làng: chỉ trong 2 năm 1946 và 1947, gần 20.000 chiếc Vespa được bán đến tay khách hàng; tính riêng giai đoạn 1946 đến 1965, đã có tới 3.350.000 chiếc Vespa được sản xuất tại nước Ý, tức là cứ mỗi 52 người dân Ý, sẽ có một người sở hữu Vespa!
Những chiếc Vespa không chỉ mang đến thành công về mặt thương mại cho Piaggio mà chính bản thân chúng đã trở thành một thứ văn hóa – văn hóa Vespa. Dòng xe này đã trở thành biểu tượng của phong cách, khát vọng tuổi trẻ và trên hết, nó là biểu tượng của sự tự do. Ngồi lên một chiếc Vespa, bạn trẻ trung và tự tin hơn, bạn sẽ thấy cuộc đời thật đẹp, tự do. Chú ong bền bỉ luôn sẵn sàng cùng bạn “chạy trốn” phố phường đông đúc, cùng bạn khám phá những miền đất mới và hòa mình vào thiên nhiên.
Vespa Gts 300 Supertech – Vị vua mới
Một yếu tố quan trọng mang lại sức hút cho dòng xe Vespa là thiết kế đặc biệt của nó. Khi thấy một chiếc xe với hình dáng “thắt đáy lưng ong” trên phố, gần như ai cũng có thể nhận ra đó là Vespa, dù họ không nhận ra đó là phiên bản nào. Rất ít dòng xe có được nét đặc trưng về mặt thiết kế như những chú ong Vespa, cũng rất ít dòng xe bị … nhái nhiều như Vespa!
Chiếc Vespa đầu tiên được thiết kế bởi Corradino D'Ascanio, một cựu kỹ sư máy bay. Ngay khi chiếc Vespa đầu tiên ra đời, nó đã gây ấn tượng mạnh bởi thiết kế thép dập nguyên khối đặc biệt của nó – thứ chưa từng xuất hiện trên một mẫu xe 2 bánh nào trước đó. Thân xe, nắp che động cơ và yếm xe đều được làm bằng thép dập và kết nối với nhau thành một khối đồng nhất, tạo nên sự chắc chắn và bền bỉ vượt trội so với kiểu thiết kế khung xe thông thường. Sàn xe phẳng, tay lái cao khiến người lái rất dễ điều khiển chiếc Vespa, dù họ là phụ nữ mặc váy hay những quý ông mặc suit. Hai tấm che động cơ vừa giúp bùn đất không bắn lên quần áo người ngồi, khiến bạn có thể thoải mái sử dụng xe kể cả khi trời mưa.
Vespa là một trong những chiếc xe scooter được ưa chuộng bậc nhất, và dòng GTS là những phiên bản mạnh mẽ, nam tính nhất của Vespa, sở những công nghệ hiện đại nhất. Dòng Vespa GTS kế thừa phong cách “Vespone – xe Vespa kích thước lớn” bất hủ với thân xe bằng thép nguyên khối và kiểu dáng hình con ong đặc trưng. Ra đời năm 2003 với hai phiên bản Vespa GT125 và Vespa GT200, gia đình xe Vespa cỡ lớn đã phát triển mạnh mẽ và nhận được sự đón nhận nồng nhiệt của những người yêu Vespa trên toàn thế giới. Những chiếc Vespa cỡ lớn vừa sở hữu sự lịch lãm trên đường phố nhưng cũng luôn sẵn sàng vi vu trên những nẻo đường thử thách nhất.
Trái với thiết kế khá trung tính (unisex) của các dòng Vespa như LX, Sprint, những chiếc Vespa GTS Super được định hướng rõ ràng đến cánh mày râu, những người trẻ năng động, mạnh mẽ, yêu cảm giác tự do và khoáng đạt. Mới đây, Piaggio Việt Nam đã trình làng một tượng đài mới trong dòng GTS: chiếc Vespa GTS 300 SuperTech với giá bán niêm yết 155 triệu đồng, rẻ hơn rất nhiều so với đối thủ chính Honda SH300i (270 triệu đồng – mức giá cao của SH300i vì đây xe nhập khẩu nguyên chiếc, trong khi Vespa GTS được lắp ráp trong nước). Ít ai biết rằng dòng xe Vespa GTS là mẫu xe hai bánh trên 125cc bán chạy thứ nhì tại châu Âu, chỉ sau huyền thoại BMW GS. Thật ngạc nhiên, đúng không? Vượt qua hàng trăm mẫu xe khác, từ những chiếc superbike thét ra lửa cho đến các dòng naked vạm vỡ, Vespa GTS có doanh số chỉ thua kém đúng một dòng xe!
Vespa GTS 300 SuperTech hiện chỉ có 2 màu sắc là đen bóng và xám mờ với điểm nhấn là các chi tiết sơn màu vàng tươi nhằm phân biệt phiên bản cao cấp nhất này với các dòng GTS 2019 khác. Đây là 1 chiếc scooter tương đối to lớn với bề rộng tay lái lên tới 755 mm cùng chiều cao yên 790 mm. Thế nên, Vespa GTS 300 SuperTech sẽ rất phù hợp với một người đàn ông cao từ 1m75 trở lên, và một chiếc Vespa Sprint hay LX sẽ phù hợp với thể trạng phụ nữ Việt hơn. Trở lại với dòng GTS, mẫu xe này toát nên vẻ nam tính đặc trưng với yếm xe vạm vỡ, cơ bắp hơn và được bổ sung khe tản nhiệt ở hai bên. Phần nắp che động cơ cũng to lớn, đậm nét hơn, mang đến ngoại hình đầy cơ bắp nhưng vẫn vô cùng lịch lãm. Yên xe cũng rộng, dài và uốn lượn hơn, đi kèm với ngăn chứa đồ rộng rãi hơn nhiều so với dòng LX. Nếu thấy một chiếc Vespa GTS đỗ bên đường, bạn sẽ đoán ngay rằng chủ nhân của nó là một gã đàn ông bảnh bao và có gu thời trang!
Ngập tràn công nghệ
Vespa luôn là dòng xe có thiết kế cổ điển nhưng điều đó không có nghĩa rằng xe không được nâng cấp những trang bị thời thượng. Xe sử dụng đèn pha LED cho cả chế độ chiếu xa và gần, đèn định vị và đèn phanh cũng là dạng LED. Những cụm đèn này có thiết kế rất bắt mắt, nhưng nếu như đèn báo rẽ cũng là LED thì sẽ tuyệt vời hơn.
Ta cũng không thể bỏ qua một “công nghệ” cũ nhưng vẫn đáng nhắc đến mà chỉ riêng Vespacó trong phân khúc xe tay ga cao cấp tại Việt Nam. Đó là thân xe liền khối bằng thép dập – đặc trưng của dòng xe Vespa từ năm 1946 đến nay. Nhờ lớp vỏ cứng cáp này, Vespa GTS không cần khung thép ống như các mẫu xe thông thường. Tuy nhiên, cũng vì khung thép nên nhìn chung, Vespa thường nặng hơn đối thủ khung thép ống – thân nhựa khoảng 10 đến 15 kg.
Tất nhiên, hệ thống ABS 2 kênh trước sau cũng là trang bị tiêu chuẩn trên Vespa GTS 300 SuperTech. Đây là kết quả hợp tác giữa Piaggio và Bosch. Với công nghệ ABS, hệ thống phanh sẽ giúp chiếc xe không bị bó cứng trong trường hợp phanh gấp hoặc đường trơn trượt. Cả 2 đĩa phanh trước sau cùng với đường kính 220 mm đều có 1 vòng tròn nhỏ ở bên trong đĩa phanh và một cảm biến, chiếc xe sẽ ghi lại tốc độ quay của bánh xe, so sánh nó với tốc độ của chiếc xe chạy trên đường. Khi người lái bóp phanh trước, hệ thống ABS bắt đầu so sánh hai tốc độ nói trên. Khi tốc độ của bánh xe chậm hơn tốc độ xe chạy, tức là bánh trước đang có hiện tượng trượt trên mặt đường, phanh sẽ nhả ra để bánh xe không trượt mà tiếp tục lăn và ngay lập tức phanh trở lại.
Sự lặp lại liên tục của quá trình trên sẽ khiến bánh xe luôn lăn trên mặt đường trong khi phanh, đảm bảo an toàn dù người lái có bóp chết tay phanh. Nghĩa là khi bóp chặt phanh bánh trước, chiếc xe sẽ giảm tốc một cách an toàn, khi bánh xe luôn lăn chứ không trượt trên đường, tránh hiện tượng mất lái và ngã. Điều này đặc biệt quan trọng cho phái đẹp, trong những tình huống bất ngờ khiến người lái giật mình và hay bóp chặt tay phanh để dừng xe, thường sẽ gây đổ xe khi phanh - ABS sẽ giúp tránh được tai nạn này.
Piaggio là tập đoàn đầu tiên đưa công nghệ kiểm soát lực kéo chủ động (ASR) vào một mẫu scooter, khởi đầu với dòng Vespa GTS. Về cơ bản, máy tính sẽ đo đạc vận tốc của bánh trước và bánh sau. Nếu bánh sau có tốc độ quay cao hơn, tức là khi nó bị trượt, máy tính sẽ tự động cắt giảm công suất động cơ để ngăn chặn hiện tượng trượt bánh. Dù với nhiều “tay lái lụa” thì việc trang bị kiểm soát lực kéo cho một chiếc scooter hơn 20 mã lực chẳng khác nào “dùng dao mổ trâu để giết gà”, nhưng với những người dùng phổ thông, việc có thêm 1 hệ thống an toàn hoạt động song song với ABS chắc chắn là điểm cộng lớn, giúp họ an tâm hơn khi cầm lái.
Đúng với tên gọi SuperTech, chiếc GTS trong bài viết còn sở hữu một trang bị nữa, khác biệt hẳn so với các mẫu GTSkhác. Đó là màn hình màu TFT kích thước 4,3 inch, hiển thị những thông tin về tốc độ, lượng xăng, nhiệt độ môi trường v.v.. Điều đặc biệt của màn hình này chưa dừng ở đó. Bạn còn có thể kết nối điện thoại của mình với màn hình này qua bluetooth và phần mềm Vespa Mia.
Thao tác kết nối mất khoảng 1 phút nên bạn cần dừng lại bên đường để thực hiện điều này an toàn. Khi đã kết nối, bạn có thể yên tâm để điện thoại trong túi quần, trong khi màn hình sẽ hiển thị cuộc gọi đến, tin nhắn và dẫn đường thời gian thực qua Google Maps. Trải nghiệm sẽ tốt nhất nếu bạn sắm thêm một bộ tai nghe bluetooth hoặc nếu chịu chi hơn, bạn có thể mua mũ bảo hiểm Vespa Jet có tích hợp sẵn loa đàm thoại. Sau một thời gian đồng hành cùng Vespa GTS 300 SuperTech, tôi thấy màn hình này tương đối hữu ích. Nếu màn hình thế hệ sau có tính năng cảm ứng và hiển thị tiếng Việt đầy đủ, có dấu thì quả thực là không còn gì để chê.
Trải nghiệm phóng khoáng
Nâng cấp quan trọng nhất của GTS 300 SuperTech là khối động cơ 278 phân khối HPE – High Performance Engine. Đây là một biến thể nâng cấp từ máy Quasar vốn đã rất quen thuộc với người chơi Vespa chứ không phải là một dòng động cơ hoàn toàn mới. Dù chỉ là một bản nâng cấp nhưng HPE sở hữu rất nhiều cải tiến, đủ để mang lại trải nghiệm hoàn toàn khác biệt. Cần lưu ý là tại Việt Nam, chỉ duy nhất phiên bản SuperTech là sở hữu động cơ HPE, các phiên bản khác của dòng Vespa GTS vẫn sử dụng động cơ Quasar.
Như đã nói ở trên, HPE là một sự cải tiến của Quasar. Đầu xy-lanh mới hoàn toàn với hệ thống trục cam được tái thiết kế nhằm phục vụ tốt nhu cầu phối khí của các van nạp, xả mới có đường kính lớn hơn 3mm so với máy Quasar. Đường dẫn khí nạp cũng được tạo hình để tối ưu lực mô-men xoắn ở tua vòng thấp.
Động cơ HPE hoạt động với ECU của Magneti Marelli và cải tiến cuối cùng là các bugi Iridum mới. Tất cả những cải tiến trên mang lại công suất tối đa 23,8 mã lực tại 8.250 vòng/phút và lực mô-men xoắn cực đại 26 Nm tại 5.250 vòng/phút. Những thông số này tốt hơn động cơ Quasar cũ lần lượt là 12% và 18%, những con số rất ấn tượng!
Để tận dụng hết khả năng của khối động cơ HPE, hộp số vô cấp của GTS 300 SuperTech cũng được cải tiến với dây đai bền bỉ hơn và các chi tiết dẫn động đều được giảm ma sát. Tất cả được gói trong lớp vỏ hộp số được phủ 1 lớp vật liệu chống ồn đặc biệt. Trải nghiệm thực tế của tôi cho thấy chiếc Vespa GTS 300 SuperTech êm ái hơn hẳn khi vận hành, nhất là khi vặn ga thốc. Sự êm ái này là điểm cộng đối với đại đa số người tiêu dùng phổ thông, nhưng sẽ có một vài fan cuồng của Vespa sẽ thấy nhớ những tiếng pạch pạch đặc trưng từ thời Vespa còn sử dụng động cơ 2 thì.
Khi lần đầu tiên vặn thốc ga chiếc GTS, tôi đã hơi giật mình vì chiếc xe phản ứng gần như tức thì! Gia tốc của chiếc maxi scooter này ngay từ nước ga đầu là rất tốt, hoàn toàn có thể khiến một vài anh chàng cưỡi mô tô 300 phân khối phải bẽ mặt! Tại đường thử riêng, VespaGTS 300 SuperTech duy trì khả năng tăng tốc ấn tượng cho đến 80 km/h rồi giảm dần. Đây là hiệu năng hoàn toàn đủ để thỏa mãn khả năng đi phố cũng như đi đường trường của khách hàng Việt. Khối động cơ mới dường như cũng bớt nóng hơn Quasar, dù hơi nóng phả ra vị trí đùi người lái cũng vẫn tương đối khó chịu, nhất là khi trời nắng nóng.
Dù vậy, tôi dễ dàng bỏ qua sự khó chịu bởi hơi nóng khi đẩy nhanh tốc độ cầm lái. Chiếc xe rất “ngoan”, tuân theo từng cú vặn ga với độ chính xác tay ga đến đáng ngạc nhiên. Chiếc Vespa đầu bảng này có khung vỏ thép cứng cáp, kết hợp với hệ thống treo được tinh chỉnh kỹ lưỡng nên vô cùng êm ái, dù tôi thường xuyên chạy qua những tuyến đường đang bị cày nát bởi các dự án đường trên cao như Hồ Tùng Mậu hay Nguyễn Trãi. Đầu xe nhẹ và linh hoạt, cảm giác mặt đường truyền lên tay lái cũng rất tốt, khiến tôi cảm thấy tự tin lả lướt với chiếc Vespa. Đây là sự thanh thoát khác hẳn với cảm giác lái Honda SH300i, dù trên giấy tờ, Vespa GTS 300 SuperTech thậm chí còn nặng hơn đối thủ 1 chút. Tất nhiên, nếu thử tăng tốc thẳng, Honda SH300i nhỉnh hơn một chút.
Không dành cho số đông!
Năm 1954, những “chú ong” đầu tiên đã theo chân người Pháp vào Việt Nam, bắt đầu cuộc chinh phục phương Đông. Kể từ đó, đã có biết bao thế hệ người Việt khôn lớn trên chiếc Vespa. Từ Sài Gòn hoa lệ, Vespa tiến dần ra phố cổ Hà Nội với một sự coi trọng đến tột cùng bởi giá của “con ong nhỏ” thời đó bằng cả mấy căn nhà mặt phố. Những người sở hữu Vespa ở miền Bắc được xem là thượng lưu, họ đại diện cho một phong cách sống lịch lãm, hiện đại, đầy tính văn hóa và tri thức. Vespa ngày đó không dành cho số đông thị dân.
Câu khẳng định ấy vẫn phần nào đúng với thời điểm hiện tại. Tuy giá của những chiếc Vespa đã rẻ hơn rất nhiều so với 20 năm trước, nhưng nó vẫn cao so với mặt bằng chung và những chiếc Vespa vẫn luôn là những chiếc xe tay ga thuộc hàng đắt nhất. Ngày nay, người tiêu dùng Việt Nam đã có nhiều lựa chọn hơn khi định mua một chiếc xe tay ga, điều đó càng khẳng định Vespa chỉ dành cho những ai thực sự đam mê dòng xe có tuổi đời trên 7 thập kỷ này. Và ngay cả trong số rất ít người chọn một chiếc xe Vespa, càng ít người hơn lựa chọn chiếc Vespa GTS 300 SuperTech – phiên bản mạnh mẽ nhất và đắt nhất. Lại một lần nữa, tôi muốn khẳng định: bạn không cần một chiếc Vespa, bạn muốn sở hữu nó, đơn giản vì nó là Vespa!
Vĩ Phạm (Tuoitrethudo)