Đầu tư 1.000 tỷ đồng để phát hiện vật thể lạ ở sân bay
Sau khi dự án đuổi chim sân bay của Tổng Công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) bị Cục Hàng không bác vì sơ sài, thiếu hiệu quả kinh tế thì mới đây, Cục Hàng không lại trình Bộ GTVT đề xuất đầu tư hệ thống phát hiện vật thể lạ trên đường băng tại Cảng hàn
.jpg "Đầu tư 1.000 tỷ đồng để phát hiện vật thể lạ ở sân bay")
Gần 1.000 tỷ đồng để đầu tư dự án phát hiện Vật Thể Lạ ở 2 Sân Bay
3 phương án để phát hiện vật thể lạ
Thống kê của Cục Hàng không Việt Nam, từ đầu năm tới nay, cả nước đã xảy ra 19 sự cố tàu bay bị cắt lốp, 20 sự cố chim va vào tàu bay làm ảnh hưởng lớn đến an toàn bay. Khi cất, hạ cánh, tàu bay phải chuyển động với vận tốc cao, lực ma sát lớn. Trong quá trình này, tàu bay va vào các vật thể lạ dù rất nhỏ như ốc vít, mảnh vỡ, chim trời… (gọi nôm na là vật thể lạ) đều rất nguy hiểm, có thể gây tai nạn thảm khốc.
Đánh giá đề án đầu tư hệ thống phát hiện vật thể lạ trên đường băng tại 2 sân bay lớn nhất nước là cần thiết, Cục Hàng không cho biết, hệ thống phát hiện vật thể lạ trên đường hạ, cất cánh tại CHK quốc tế Nội Bài, Tân Sơn Nhất sẽ tự động phát hiện vật thể lạ với tọa độ cảnh báo chính xác, không cảnh báo nhầm, không tắc nghẽn, không can nhiễu với các hệ thống kỹ thuật của khu bay và tàu bay.
Cục trưởng Cục Hàng không Việt Nam Lại Xuân Thanh cho biết, hệ thống sẽ giúp hạn chế, loại bỏ các sự cố gây nguy hiểm trên đường cất, hạ cánh do vật thể lạ, chim, động vật hoang dã xâm nhập. Hệ thống đáp ứng tiêu chuẩn thiết bị phát hiện vật ngoại lai tại sân bay do Cục Hàng không Liên bang Mỹ ban hành.
Tổng mức đầu tư hệ thống tại Nội Bài là hơn 486 tỷ đồng và Tân Sơn Nhất là gần 510 tỷ đồng. Tuy nhiên, đây mới chỉ mức khái toán, khi triển khai các bước tiếp theo (lập báo cáo nghiên cứu khả thi, thiết kế dự toán), tổng mức đầu tư và dự toán sẽ được tư vấn tính toán chi tiết hơn và được thẩm định theo quy định.
Trong đề xuất gửi Bộ GTVT, Cục Hàng không cũng đề xuất 3 phương án đầu tư. Theo đó, phương án 1, sẽ do Nhà nước trực tiếp đầu tư bằng nguồn vốn ngân sách. Phương án 2, do người khai thác cảng (Tổng Công ty Cảng hàng không Việt Nam - ACV) làm chủ đầu tư và phương án 3 là thực hiện xã hội hóa theo hình thức đối tác công tư (PPP).
Trong đó, phương án 1 được Cục Hàng không đánh giá là không khả thi do nguồn vốn ngân sách còn nhiều khó khăn, đặc biệt trong giai đoạn hiện nay. Với phương án 2, Bộ GTVT giao ACV làm chủ đầu tư dự án, quản lý, khai thác, bảo trì công trình sau khi hoàn thành. ACV cũng chịu trách nhiệm tính toán, cân đối nguồn tiền để tiến hành đầu tư ban đầu và hoàn vốn. Còn với phương án 3, cơ quan Nhà nước có thẩm quyền là Bộ GTVT sẽ ký hợp đồng thực hiện dự án với các quyền, nghĩa vụ trên cơ sở thỏa thuận với nhà đầu tư.
Hoàn vốn từ doanh thu cất, hạ cánh
Về phương án hoàn vốn, người khai thác phải trả tiền cho cơ quan Nhà nước có thẩm quyền bằng kinh phí trích từ doanh thu dịch vụ cất, hạ cánh hàng năm để cơ quan này trả cho nhà đầu tư. Mức kinh phí này được xác định dựa trên tổng mức đầu tư ban đầu, lợi nhuận kỳ vọng (dự kiến 11%/năm) và thời gian khai thác hệ thống (tối thiểu 10 năm). Cục Hàng không Việt Nam kiến nghị Bộ GTVT ưu tiên phương án 2, nếu không được mới thực hiện phương án 3.
Trao đổi về đề xuất này, ông Lại Xuân Thanh cho biết, dù lựa chọn phương án nào thì hệ thống này cũng sẽ do ACV tiếp quản và sử dụng tại các sân bay nên để ACV làm chủ đầu tư ngay từ đầu sẽ chủ động về nguồn vốn, thời gian triển khai nhanh, đáp ứng được nhu cầu cấp bách, đồng thời đảm bảo được tính đồng bộ, thống nhất trong việc xây dựng, quản lý khai thác khu bay, điều phối hoạt động đảm bảo an toàn đường hạ, cất cánh, an ninh hàng không tại khu bay.
Trước đó, tháng 7-2016, ACV cũng đã trình Bộ GTVT xin phê duyệt chủ trương đầu tư dự án lắp đặt các hệ thống FODetect giám sát đường hạ, cất cánh tại Nội Bài và Tân Sơn Nhất trị giá 1.162 tỷ đồng. Để hoàn vốn dự án, ACV đưa ra, sẽ thu phí 35 USD đối với các chuyến bay quốc tế và 17 USD đối với các chuyến bay nội địa trên toàn bộ Cảng Hàng không ACV đang khai thác trong thời gian 6 năm 6 tháng.
Về sự khác biệt giữa hai đề án, ông Lại Xuân Thanh cho rằng, Cục Hàng không đã đưa ra tiêu chuẩn kỹ thuật cụ thể dựa trên hệ thống mà các sân bay nước ngoài đang sử dụng, nhà thầu nào đáp ứng đủ các tiêu chuẩn kỹ thuật đã nêu mới được lựa chọn thực hiện dự án. Trong khi đó, đề án của ACV chỉ có một nhà thầu duy nhất và không đưa ra được tiêu chuẩn kỹ thuật chung cho hệ thống này.
Dự kiến, nếu được Bộ GTVT đồng ý, nhà đầu tư sẽ có 7 tháng (từ tháng 11-2016 đến 6-2017) để chuẩn bị đầu tư. Việc triển khai thi công sẽ thực hiện từ tháng 7 đến 12-2017 và bắt đầu khai thác từ năm 2018.
Ngân Tuyền (Anninhthudo)