Sau 2 năm hoạt động, Uber vẫn ngoài vòng kiểm soát
Sau nhiều lần trình Đề án thí điểm ứng dụng công nghệ hỗ trợ vận tải của Uber bị Bộ GTVT trả lại, đến nay, vẫn chưa có bộ, ngành nào quản lý hoạt động của Uber. Nhiều doanh nghiệp vận tải cho rằng, "Uber đang làm náo loạn thị trường vận tải" hiện nay.
2 năm có mặt ở Việt Nam, ứng dụng Uber vẫn ngoài vòng quản lý
Theo Bộ GTVT, đến nay trên cả nước có 3 phần mềm ứng dụng điện tử hỗ trợ kết nối vận tải đã được bộ cấp phép thí điểm là đó là GrabCar của Cty TNHH Grab Việt Nam, V-Car của Công ty CP Ánh Dương (Vinasun) và Thanh Cong Car của Công ty CP Vận tải 57 Hà Nội.
Không thể phủ nhận hiệu quả cũng như tính tiện ích của các phần mềm hỗ trợ kết nối này mang lại cho khách hàng cũng như quản lý của các cơ quan quản lý Nhà nước. Qua 9 tháng ứng dụng cho thấy, hệ số sử dụng quãng đường (số km có khách tính bình quân cho 100km xe lăn bánh) đều chiếm tỷ lệ rất cao khoảng 62%-90%, giảm tỷ lệ xe chạy rỗng và ùn tắc giao thông, tiết kiệm nhiên liệu.
Tuy nhiên hiện nay, có tình trạng công ty cung cấp phần mềm kết nối chưa được phép thí điểm vẫn bất chấp hoạt động, hợp tác với xe cá nhân gây rối loạn thị trường; những đơn vị chưa được phép thí điểm đang nằm ngoài tầm Kiểm Soát của nhà nước, cạnh tranh bất bình đẳng
Báo cáo của Bộ GTVT nêu rõ, trường hợp phần mềm kết nối được cung cấp xuyên biên giới của Công ty Uber B.V. Hà Lan, trong 2 năm qua bộ đã nhiều lần làm việc với đại diện của Uber để trao đổi, hướng dẫn Uber xây dựng Đề án. Nhưng đến thời điểm này, Bộ GTVT và các cơ quan quản lý Nhà nước có liên quan vẫn chưa nhận được Đề án hoạt động thí điểm của Uber như đã hướng dẫn. Điều đó đồng nghĩa với việc, Công ty Uber B.V. Hà Lan hiện cũng không chịu sự quản lý của các cơ quan quản lý Nhà nước về ứng dụng thương mại điện tử.
Đại diện Bộ GTVT cho rằng, Nghị định 52 và Thông tư 59 chỉ áp dụng đối với các website, ứng dụng thương mại điện tử của các doanh nghiệp được thành lập hoặc đăng ký hoạt động tại Việt Nam (hiện diện thương mại hoặc đăng ký tên miền Việt Nam).
Vì vậy, Bộ GTVT không có cơ sở pháp lý để kiểm tra và đảm bảo tuân thủ đầy đủ các quy định về kinh doanh dịch vụ vận tải hành khách đối với các dịch vụ vận tải được cung cấp qua sàn giao dịch thương mại điện tử của Uber.
Tuy nhiên, ngày 24/8, Bộ Tài chính đã có hướng dẫn thu Thuế Uber, trong đó xác định dịch vụ phần mềm kết nối giữa lái xe và hành khách sẽ phải nộp thuế giá trị gia tăng theo mức thuế suất 3%, như đối với dịch vụ vận tải.
Bộ GTVT cho rằng, việc ban hành công văn hướng dẫn thu thuế Uber, không đồng nghĩa với Công ty này đã được cấp phép tham gia đề án thí điểm, đó là hai vấn đề khác nhau.
Ông Lê Hoàng Minh, Phó Giám đốc Sở GTVT TP.HCM thông tin, từ đầu năm 2016 đến nay, với loại hình thí điểm này Thanh tra Sở đã thanh tra xe hợp đồng dưới 9 chỗ, lập biên bản 263 trường hợp vi phạm, với số tiền xử phạt là gần 900 triệu đồng.
Các sai phạm chủ yếu là kinh doanh vận tải bằng ô tô nhưng không đăng ký kinh doanh, không có giấy phép kinh doanh vận tải theo quy định; không có danh sách, hợp đồng vận chuyển theo yêu cầu; không có phù hiệu theo quy định…
Ông Minh cũng cho biết, một trong những khó khăn của việc kiểm tra, xử lý các sai phạm là việc kiểm tra, xử lý cụ thể đối với từng trường hợp vi phạm đòi hỏi phải có bản tường trình, sự hợp tác của hành khách khi đi xe. Nhưng do tâm lý sợ phiền hà nên khi lực lượng chức năng kiểm tra, tài xế đối phó bằng cách trình bày đây là xe chở gia đình, bạn bè,...
Còn đại diện Phòng CSGT, CATP Hồ Chí Minh đề nghị, cơ quan quản lý Nhà nước cần có hình thức nhận biết các loại hình phương tiện này. Đơn cử, Grab đã có logo, còn những phần mềm khác như Uber thì khó nhận biết đồng thời cũng cần tăng nặng, phạt cao đối với các đơn vị, doanh nghiệp, cá nhân vi phạm để tăng tính răn đe.
Lãnh đạo Công ty CP Ánh Dương kiến nghị các cơ quan chức năng cần có sự phối hợp nhằm "triệt tiêu việc dùng phần mềm bất hợp pháp để hút hành khách, làm tăng lượng "xe mù" gây rối loạn thị trường như Uber".
Ngân Tuyền (ANTĐ)