"Giải phẫu" Tesla Model 3 cho thấy đầy lỗi thiết kế làm nhà sản xuất tốn tiền

Tesla Model 3 hiện đang là một trong những mẫu xe sedan bán chạy nhất nước Mỹ, vượt qua nhiều mẫu xe truyền thống và đang là niềm tự hào của nhà sản xuất cũng như tỷ phú Elon Musk. Vậy nhưng một nhà phân tích sản xuất đã dành ra 6.600 giờ bên trong một nhà kho phía bắc Detroit để “giải phẫu” một chiếc Model 3 và có cả tin tốt lẫn tin xấu dành cho công ty Tesla.

Giờ đây, Tesla đang là công ty có công nghệ tốt nhất đối với xe điện, với lợi nhuận biên tiềm năng sẽ làm hầu hết nhà sản xuất ô tô ghen tỵ. Nhưng Tesla đang phung phí tiềm năng đối với các khoản lãng phí liên quan tới thiết kế tệ và sản xuất dư thừa.

Sanday Munro, nhà sáng lập của Munro & Associates, một công ty nhỏ chuyên tháo rời những chiếc xe mới ra thành từng mảnh, kết luận rằng Model 3 tốn thêm khoảng 2.000 USD nữa để sản xuất so với một mẫu BMW i3 và có thể có thêm các vấn đề chi phí trong nhà máy lắp ráp của nó. Một số mẫu xe cỡ C và sedan gia đình sản xuất bởi các nhà sản xuất xe bình thường không kiếm được 2.000 tổng lợi nhuận mỗi chiếc xe bán được.

Nhiều vấn đề đến từ các lựa chọn không tối ưu bởi chính CEO Elon Musk. “Nếu chiếc xe đó được chế tạo ở một nơi nào khác, và Elon không phải là một phần của quá trình sản xuất, họ sẽ kiếm được rất nhiều tiền,” ông Munro nói trong một bài phỏng vấn. “Họ đang học tất cả sai lầm cũ mà mọi người đã phạm phải nhiều năm trước.” Munro nói ông ấy ngưỡng mộ công nghệ của Tesla, nên ông ấy đã gửi tới công ty xe điện số 1 hiện nay một danh sách những điểm lợi-hại gồm 227 gợi ý cải thiện.

Ví dụ khung nhôm và thép ở bên dưới của chiếc xe, một thiết kế nhằm gia tăng sự an toàn. Nhưng bởi cụm pin của Tesla đã nằm trong sàn xe và bổ sung thêm độ cứng, ông Munro phân tích, nên Tesla đã khiến chiếc xe nặng hơn và đắt đỏ hơn mà không lấy lợi ích gì.

Trong khi đó, cốp xe bằng nhôm được làm từ nhiều mảnh ghép lại với nhau bằng đinh tán và điểm hàn thay vì một cốp sợi thủy tinh rẻ tiền, nhẹ hơn thường được sử dụng bởi các nhà sản xuất khác. Hốc bánh phía sau trên chiếc Model 3 cũng có tới 9 miếng kim được ghép lại với nhau. Ngược lại ở Chevrolet Bolt, nó chỉ có một miếng kim loại mà thôi.

“Thân vỏ này là vấn đề lớn nhất của họ,” ông Munro nói. “Nó đang giết chết họ.” Đội ngũ của ông Munro thấy một chiếc Model 3 đầy đủ trang bị là một chiếc xe với tiềm năng kiếm ra 30% lợi nhuận biên, với 10% trên các phiên bản rẻ nhất. Kiếm được ít hơn số đó tạo nguy cơ tới nỗ lực kiếm lợi nhuận và dòng tiền mặt của ông Musk.

Chiếc Model 3 đã được tháo rời bởi Munro là một phiên bản giá 50.000 USD với lớp sơn màu đen. Ông Munro dự tính tổng chi phí chế tạo nó là khoảng 34.700 USD. Cộng thêm chi phí hậu cần và một giả định tiền công lao động hào phóng, ông Munro dự tính tổng lợi nhuận biên sẽ vượt hơn 30%. Một phiên bản Model 3 rẻ hơn cũng được khám nghiệm bởi đội ngũ của ông sẽ có giá sản xuất dưới 30.000 USD mà thôi.

Trong khi quá trình sản xuất của Tesla sẽ được hưởng lợi từ một phương pháp mang tính truyền thống hơn, công ty hoàn toàn có lợi thế về mặt công nghệ. Cụm pin 75 kWh trong một chiếc Tesla Model 3 đi được 499 km trên một lần sạc, xa hơn khoảng 112 km so với Chevrolet Bolt và gấp 3 lần so với những gì BMW i3 có thể làm. Chi phí cụm pin của Tesla là hơn 13.000 USD, ông Munro dự tính, đắt hơn khoảng 1.000 USD so với Bolt.

Tesla Model 3 không chỉ chạy xa hơn trên một lần sạc, nó còn nhanh hơn nhiều nữa nhờ có mô-tơ điện tân tiến hơn. Mô-tơ của Tesla có chi phí 754 USD một chiếc xe so với 836 USD đối với Bolt. Cuộc giải phẫu bởi đội ngũ của Munro phát hiện một thiết kế tân tiến sử dụng nam châm mạnh để quay nhanh hơn và sinh ra nhiều điện năng hơn. “Mô-tơ điện này là một thứ đột phá,” ông nói. “Mọi người nên lấy nó ra làm thước đo tiêu chuẩn.”

Có lẽ vấn đề quan trọng bây giờ là biến hóa lợi thế công nghệ này thành nguồn lợi nhuận ổn định – và để làm thế, ông Elon Musk cần phải thuê những vị giám đốc có kinh nghiệm trong quá trình chế tạo lắp ráp xe. Nếu Musk làm được thế, ông Munro nói, “Anh ta không còn cách xa lúc kiếm ra tiền.”