Ảm đạm thị trường xe ô tô nhập khẩu sau 1/1/2018
Nghị định 116/2017/NĐ-CP đã chính thức có hiệu lực từ ngày 17/10/2017 và đây cũng sẽ là một cột mốc đối với thị trường ô tô Việt Nam khi mà những quy định mới sẽ thắt chặt nhập khẩu xe ô tô khiến không chỉ các hãng "khóc dở mếu dở" mà cả người tiêu dùng cũng sẽ phải "méo mặt".
Như thông tin đã đưa, khi nghị định 116/2017/NĐ-CP chính thức có hiệu lực sẽ kiểm soát một cách chặt chẽ hơn các hãng xe ô tô tại Việt Nam trong cả hai khía cạnh là nhập khẩu và lắp ráp xe trong nước. Thế nhưng dường như phần khó lại đang thuộc về các thương hiệu xe nhập khẩu khi mà các yêu cầu về điều kiện nhập khẩu xe ô tô tại nghị định 116/2017/NĐ-CP dù khá hợp lý về mặt bảo vệ người tiêu dùng như vô hình chung lại đang đẩy các hãng nhập khẩu xe nguyên chiếc vào thế khó.
Cụ thể, sau khi dạo qua thị trường khảo sát có thể dễ dàng nhận thấy sự tác động trực tiếp của nghị định 116/2017/NĐ-CP lên một số sản phẩm xe ô tô nhập khẩu. Điển hình nhất có thể nhìn thấy những mẫu xe nhập khẩu được khách hàng quan tâm như xe bán tải với các sản phẩm như Chevrolet Colorado, Ford Ranger,... Tại các đại lý bán xe, những mẫu xe bán tải nhập khẩu hiện nay đều có giá bán sát với giá niêm yết và không có nhiều sự giảm giá dành cho khách hàng. Giải thích cho lý do này là bởi hiện nay số lượng xe tồn trong kho còn ít và nhiều khả năng do tác động của nghị định 116 mà sau 1/1/2017 có thể sẽ tạm thời không có xe mới về trong thời gian đầu - đại diện truyền thông của Ford Việt Nam cũng đã xác nhận thông tin về việc tạm dừng nhập khẩu hai mẫu xe ăn khách của mình là Ford Ranger và Ford Explorer. Do đó, các nhân viên bán hàng của đại lý thường khuyến khích khách hàng nên mua ngay và không nên chờ đợi sang năm 2018 để có thể mua xe giá rẻ nhờ thuế nhập khẩu khu vực Đông Nam Á về 0%.
Những mẫu xe nhập khẩu nguyên chiếc sẽ vắng bóng trong quý 1/2018.
Không chỉ những hãng xe Mỹ, ngay cả một số hãng xe Nhật như Honda, Nissan, Toyota,... cũng cho biết sẽ gặp nhiều khó khăn trong thời gian đầu áp dụng nghị định 116 bởi các thủ tục giấy tờ theo đúng yêu cầu của nghị định sẽ cần nhiều thời gian để chuẩn bị. Điển hình nhất là việc Toyota đã phải tạm hoãn việc ra mắt mẫu xe cỡ nhỏ Toyota Wigo và đại diện hãng cũng cho biết đã dừng đặt hàng với nhà máy nước ngoài các sản phẩm như Toyota Hi-lux, Toyota Fortuner hay kể cả những mẫu xe hạng sang Lexus. Ngay cả Honda Việt Nam cũng chưa thể công bố chính xác mức giá bán cho mẫu crossover ăn khách Honda CR-V 7 chỗ của mình và tương lai của Honda Civic Turbo 1.5L hiện nay vẫn để ngỏ khi đại diện truyền thông của Honda Việt Nam không đưa ra câu trả lời cho câu hỏi về số phận của mẫu xe sedan hạng C này .
Nguyên nhân của sự thiếu hụt danh mục các sản phẩm ô tô sẽ được bán ra trong quý I/2018 được nhiều đại diện truyền thông của các hãng xe cho là bởi tại điều 6, chương I, nghị định 116/2017/NĐ-CP lại có kèm thêm một yêu cầu đối với những mẫu xe muốn được nhập khẩu vào Việt Nam là phải đáp ứng được điều kiện: "Khi tiến hành kiểm tra, thử nghiệm, doanh nghiệp nhập khẩu ô tô phải cung cấp cho cơ quan quản lý chất lượng các giấy tờ sau: Bản sao Giấy chứng nhận chất lượng kiểu loại ô tô nhập khẩu được cấp bởi cơ quan, tổ chức có thẩm quyền nước ngoài; bản chính Phiếu kiểm tra chất lượng xuất xưởng của doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô nước ngoài cấp cho từng ô tô; tài liệu về kết quả đánh giá điều kiện đảm bảo chất lượng của doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô nước ngoài đối với nhà máy sản xuất ra kiểu loại ô tô nhập khẩu còn hiệu lực được cấp bởi cơ quan, tổ chức có thẩm quyền nước ngoài;".
Điều này có nghĩa là các nhà nhập khẩu xe ô tô sẽ phải xuất trình được giấy chứng nhận chất lượng kiểu loại ô tô nhập khẩu, tài liệu đánh giá chất lượng,... được cấp bởi cơ quan có thẩm quyền tại nước bán hàng. Mà như vậy, theo đại diện của một số hãng xe nhập khẩu tại Việt Nam là điều bất khả thi bởi đây không phải là loại giấy tờ được cơ quan chức năng tại các quốc gia khác cấp cho xe bán ra nước ngoài.
Thị trường xe ô tô nhập khẩu dường như sẽ ảm đảm trong những tháng đầu năm 2018.
Tuy nhiên, cũng không thể phụ nhận những hiệu quả của nghị định 116 khi mà tại điều 15, chương III, nghị định 116/2017/NĐ-CP ghi rõ các đơn vị nhập khẩu xe ô tô phải "có cơ sở bảo hành, bảo dưỡng ô tô thuộc sở hữu của doanh nghiệp, hoặc do doanh nghiệp ký hợp đồng thuê, hoặc thuộc hệ thống đại lý ủy quyền của doanh nghiệp đáp ứng quy định tại Nghị định này." Đây là một quy định rất hợp tình, hợp lý nhằm bảo đảm quyền lợi cho người tiêu dùng cũng như yêu cầu các nhà nhập khẩu xe ô tô phải có nghĩa vụ sau bán hàng.
Có thể nói, nghị định 116/2017/NĐ-CP được áp dụng từ 1/1/2018 có thể sẽ giúp thị trường xe ô tô hoạt động minh bạch hơn và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng tốt hơn. Thế nhưng ngay trước mắt có thể nhìn thấy sự thu hẹp về số lượng sản phẩm trên thị trường khiến người tiêu dùng sẽ không có nhiều lựa chọn khi muốn tìm một mẫu xe phù hợp với mình cả về tầm giá hay nhu cầu sử dụng. Và có lẽ thị trường Việt sẽ trở nên ảm đạm trong năm 2018 khi phải chờ cho đến khi các hãng nhập khẩu xe ô tô chuẩn bị đầy đủ các thủ tục cần thiết để đáp ứng được yêu cầu của nghị định 116/2017/NĐ-CP.