Trung Quốc “dọn đường” cho tương lai xe điện

Các hãng sản xuất ô tô lớn trên thế giới bắt đầu nhìn thấy tương lai của xe điện trong ngành công nghiệp ô tô. Và Trung Quốc chính là một thị trường rộng lớn và tiềm năng nhất. Họ đang tiến hành xây dựng các trung tâm nghiên cứu, thiết kế và phát triển xe điện quan trọng đến Trung Quốc.

"Ông lớn" trong ngành là Volkswagen đặt ra kế hoạch tăng sản lượng xe điện trong năm 2018 và chọn Trung Quốc là thị trường trọng điểm. General Motors cũng có kế hoạch tương tự Volkswagen. Trong khi đó, Renault-Nissan và Ford đang tiến hành thành lập liên doanh với những công ty Trung Quốc để phát triển xe điện.

Nguyên nhân chính trong hành động của các hãng xe lớn chính là việc chính phủ Trung Quốc đang có những động thái quyết liệt cho tương lai của xe điện. Theo đó, Trung Quốc bắt đầu đầu tư mạnh vào xây dựng các trạm sạc và nghiên cứu, khuyến khích các nhà sản xuất ô tô phát triển phương tiện sử dụng pin nhằm giảm ô nhiễm môi trường.

Một động thái mới nhất của chính phủ Trung Quốc là tuyên bố quan điểm của chính phủ đối với tham vọng phát triển xe điện và cấm xe chạy xăng, diesel trong tương lai không xa.

Song, câu chuyện trong quá khứ sẽ tiềm tàng nhiều rủi ro cho các hãng xe khi quyết định chuyển trung tâm thiết kế và sản xuất xe điện đến Trung Quốc

Không lâu trước đây, khi các công ty Mỹ, châu Âu và Nhật Bản đầu tư tàu cao tốc, tuabin gió ở Trung Quốc, chính phủ nơi đây đã yêu cầu họ chuyển giao công nghệ để có thể tiếp cận thị trường đông dân nhất thế giới. Sau đó, công nghệ chuyển giao đã được các công ty nội địa sử dụng cùng với sự hậu thuẫn từ chính phủ đã quay ngược lại cạnh tranh với các đối thủ nước ngoài.

Đối với phát triển xe điện, chính phủ Trung Quốc tiếp tục yêu cầu các hãng sản xuất ô tô nước ngoài chia sẻ chuyên môn và công nghệ xe điện. Trường hợp không chấp thuận, chính phủ sẽ đưa ra nhiều quy định nghiêm ngặt đối với việc sản xuất của các công ty này tại Trung Quốc.

Cùng với đó, Trung Quốc đang tiến hành kế hoạch “Made in China 2025” với tham vọng trở thành quốc gia đứng đầu về công nghệ tương lai mới như trí thông minh nhân tạo, robot. Theo các quan chức Trung Quốc, việc phát triển xe điện sẽ giúp kinh tế đất nước tăng trưởng mạnh mẽ, ít phụ thuộc vào công nghệ nước ngoài và đảm bảo an ninh quốc gia.

Trước bài học quá khứ cùng yêu cầu của chính phủ Trung Quốc, các ông lớn trong ngành sản xuất ô tô phương Tây cũng có những toan tính riêng. Họ nắm rõ những rủi ro nhưng Thị Trường Trung Quốc sẽ tạo ra cơ hội lớn để họ đạt được những kế hoạch kinh doanh xe điện.

Jochem Heizmann, CEO của Volkswagen tại Trung Quốc nói: "Chúng tôi đang học tập lẫn nhau. Việc này giúp chúng tôi phát triển nhanh hơn so với trước đây."

Chủ tịch GM tại Trung Quốc, ông Matt Tsien nói: “Chúng tôi không có bất kỳ lo ngại nào liên quan đến quyền sở hữu trí tuệ. Chúng tôi có một triết lý, rằng chúng tôi sản xuất xe ở nơi chúng tôi bán.”

Theo đó, GM đã hợp tác cùng Tập đoàn Công nghiệp Ô tô Thượng Hải và mang đến thị trường này chiếc Chevrolet Volt, Buich Velite và 2 chiếc hybrid sử dụng nhiên liệu xăng và điện.

Bên cạnh 2 ông lớn trên, Ford cũng đã đồng ý tuân thủ các quy tắc liên doanh theo yêu cầu của chính phủ Trung Quốc khi hợp tác với Zotye Auto. Còn Renault-Nissan trong mối liên doanh với Dongfeng có tên là eGT sẽ tạo ra một mẫu xe điện hoàn toàn mới và sản xuất tại nhà máy Dongfeng ở Shiyan (Trung Quốc). Trong khi đó, Honda và Toyota cũng đã ấp ủ kế hoạch sản xuất xe điện, xe plug-in hybrid tại thị trường này.

Ông Micheal Wessel, Ủy viên Ủy ban đánh giá Kinh tế và An ninh Hoa Kỳ đã bày tỏ quan ngại trước việc các hãng sản xuất xe ô tô hàng đầu thế giới chấp thuận các yêu cầu của chính phủ Trung Quốc. Ông nói: "Nhiều công ty đa quốc gia bắt đầu đáp ứng các chính sách của Trung Quốc, gây nguy hiểm cho ngành công nghiệp này, bên cạnh việc mất vô số công ăn việc làm và lợi ích kinh tế.”

Tuy vậy, các hãng xe phương Tây đã có những mưu tính riêng khi họ đã từng chia sẻ công nghệ sản xuất xe nhiên liệu truyền thống trong nhiều thập kỷ trước và các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc hiện vẫn chưa tạo được dấu ấn riêng và đột phá mới trong ngành. Mô hình liên doanh này sẽ không thể đưa Trung Quốc trở thành quốc gia đi đầu về xe điện.

Song, Trung Quốc vẫn sẽ tiếp tục đeo đuổi mục tiêu của mình. Công ty tư vấn Gao Feng Advisory đặt tại Bắc Kinh cho biết, chính phủ sẽ chi khoảng 15 tỷ USD trong năm 2020 để lắp đặt các trạm sạc cho xe điện. Hiện Trung Quốc đã chi hơn 1 tỷ USD cho việc nghiên cứu và phát triển xe điện. Con số này sẽ còn tiếp tục tăng lên trong tương lai.

Theo công ty tư vấn toàn cầu LMC Automotive, Trung Quốc có thể đạt doanh số 400.000 xe chạy pin vào năm 2018 và chiếm 2/5 doanh toàn cầu.

Bất chấp những rủi ro, các nhà sản xuất ô tô đều nhận ra cơ hội ở thị trường ô tô lớn nhất thế giới này và họ không còn sự lựa chọn nào khác ngoài việc đầu tư vào đây.

Triển lãm ô tô Thượng Hải cuối mùa xuân năm 2016 đã chứng kiến sự xuất hiện của hơn 190 mẫu xe điện khác nhau, mặc dù chỉ là mẫu concept. Con số này đã cho thấy sức hút của thị trường Trung Quốc đối với các ông lớn trong ngành.

Chủ tịch kiêm CEO của Daimler tại Trung Quốc, ông Hubertus Troskam nói: "Chúng tôi sẽ tăng cường đầu tư hơn, và chúng tôi không hề quan tâm tới việc rủi ro chuyển giao công nghệ. Trung Quốc là thị trường thú vị và hấp dẫn nhất thế giới hiện nay."