Nhức nhối tình trạng lái xe sử dụng ma túy
Câu chuyện những tài xế xe khách, xe tải, xe container…buộc phải sử dụng ma túy khi họ điều khiển phương tiện đã không còn quá “xa lạ” khi hiện nay những chất kích thích đó giúp họ tỉnh táo hơn trên mọi cung đường. Thế nhưng, đằng sau những phút được coi là tỉnh táo đó là tính mạng của hàng trăm con người vô tội, là nỗi đau, nỗi mất mát không thể nào nguôi ngoai.
Vừa lái xe vừa… “phê” ma túy
Vụ tai nạn giao thông đặc biệt nghiêm trọng tại Long An ngày 2-1 và mới đây là vụ tai nạn khinh hoàng tại Hải Dương đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về tình trạng lái xe sử dụng ma túy khi tham gia giao thông.
Sử dụng ma túy hiện đang là một thực trạng nhức nhối trong giới lái xe. Với lí do cần ma túy để kích thích thần kinh, giữ tỉnh táo để đủ sức “cày”, không ít tài xế đường dài trở thành “con nghiện” nặng.
Hiện trường vụ tai nạn ở Hải Dương do tài xế xe tải dương tính với ma túy gây nên
Tài xế nghiện ma túy có thể gây nguy hiểm cho người khác khi rơi vào hai trạng thái đói thuốc hoặc phê thuốc. Nếu đói thuốc, lái xe sẽ thấy mệt mỏi, chảy nước mắt, thiếu quan sát và xử lý tình huống chậm. Còn khi phê thuốc, sẽ bị hưng phấn quá độ, dễ mất kiểm soát về thần kinh. Trong cơn ảo giác, những lái xe trở thành những “hung thần xa lộ”. Nhiều vụ tai nạn thảm khốc diễn ra bắt nguồn từ nguyên nhân lái xe “phê” ma túy, không làm chủ được tốc độ, tay lái.
Sau vụ tai nạn đặc biệt nghiêm trọng tại Long An, từ 14-1 đến 20-2, lực lượng CSGT sẽ mở 03 đợt tổng kiểm tra ôtô khách và xe tải các loại để ngăn ngừa các lỗi vi phạm, đồng thời phát hiện tài xế sử dụng ma túy khi lái xe. Đợt tổng kiểm tra được thực hiện trên các tuyến cao tốc, quốc lộ từ Lạng Sơn đến TP.HCM.TP.
Tại TPHCM, trong 02 ngày ra quân chuyên đề (12 và 13-1), lực lượng chức năng quận Thủ Đức - TPHCM đã phát hiện có đến 7 tài xế dương tính với ma túy trong tổng số 48 tài xế container ra vào các cảng.
Việc các cơ quan chức năng liên ngành chốt chặn kiểm tra, xử lý tài xế sử dụng ma túy là điều cần thiết. Nhưng một câu hỏi đặt ra là tại sao những người nghiện vẫn ung dung được hành nghề lái xe, đánh cược tính mạng của biết bao con người khi đã có quy định về việc giám sát sức khỏe tài xế (Quy định tại Thông tư liên tịch số 24/2015/TTLT-BYT-BGTVT ngày 21-8-2015 về tiêu chuẩn sức khỏe của người lái xe ô tô, trong đó có nội dung test ma túy)? Phải chăng các doanh nghiệp vận tải và lái xe chỉ thực hiện quy định này theo kiểu đối phó?...
Xem thường tính mạng con người
Tài xế xe tải, xe container bị kiểm tra hành chính, kiểm tra nhanh ma túy
Theo thông tin trên báo TPO, tài xế Phan Hậu (32 tuổi, quê Phú Yên) phân tích, gần 5 năm trở lại đây, các đầu kéo container cũ của Mỹ và Trung Quốc ồ ạt nhập về Việt Nam, giá cả chỉ vài trăm triệu đồng, ai muốn mua thì mua, mua bán vô tội vạ. Chính vì vậy, việc các doanh nghiệp sở hữu, có trong tay hàng loạt đầu kéo và rơ moóc là chuyện bình thường. Mặc khác, nhu cầu chở thanh long từ Bình Thuận xuất khẩu sang Trung Quốc quá lớn, khiến các doanh nghiệp, chủ xe bị “khát”… tài xế. Điều này dẫn đến thực trạng “nhà nhà lái xe, người người lái xe” đường dài, trong khi đó, kinh nghiệm của họ chưa tích lũy được là bao.
“Nếu công ty làm ăn chân chính thì chủ động thuê và trả lương cho hai tài xế đường dài. Tuy nhiên, nhiều chủ xe chỉ thuê một tài xế để tiết kiệm chi phí, và tài xế này tự tìm người ít kinh nghiệm, mới vào nghề theo lái phụ, tự trả lương. Điều này dẫn đến việc phát sinh nhiều hệ lụy. Trên những chuyến hàng Nam - Bắc, tài xế chính chỉ lái vào những giờ đẹp, còn buổi trưa, buổi tối là họ lăn ra ngủ, giao tài xế phụ tự lái. Để bám nghề, phần lớn các tài xế phụ phải dùng ma túy để căng mắt mà đạp ga. Do đó, tai nạn thường xảy ra khi các tài xế phụ cầm vô lăng".
Chế tài xử phạt chưa đủ mạnh
Theo Khoản 7 Điều 8 Luật Giao thông đường bộ quy định: Cấm điều khiển phương tiện giao thông đường bộ mà trong cơ thể có chất ma túy.
Còn tại Khoản 11 Điều 5 Nghị định 46/2016/NĐ-CP quy định: Tước quyền sử dụng Giấy phép lái xe từ 22 tháng đến 24 tháng (trong trường hợp có Giấy phép lái xe) hoặc phạt tiền từ 16.000.000 đồng đến 18.000.000 đồng (trong trường hợp không có Giấy phép lái xe hoặc có nhưng đang bị tước quyền sử dụng Giấy phép lái xe) đối với người điều khiển xe trên đường mà trong cơ thể có chất ma túy.
CSGT tăng cường kiểm tra các tài xế đường dài
Quy định là vậy thế nhưng trên thực tế cho thấy có nhiều lỗi vi phạm của người tham gia giao thông, nếu căn cứ quy định trên thì chưa đủ sức răn đe và giáo dục, đặc biệt đối với hành vi sử dụng ma túy dẫn đến tai nạn giao thông nghiêm trọng như vừa qua.
Các chế tài hiện hành như phạt tiền, tước giấy phép lái xe, chấm dứt hợp đồng lao động… vẫn đang được áp dụng nhưng chưa đủ mạnh, chưa hiệu quả vì tài xế bị cho nghỉ việc nơi này thì họ vẫn có thể đến nơi khác hành nghề.
Nhiều ý kiến cũng cho rằng, cần quy định tiêu chí về đạo đức nghề nghiệp rõ ràng, cụ thể hơn. Nếu phát hiện tài xế dương tính với chất ma túy cần phải tịch thu bằng lái, cấm hành nghề lái xe vĩnh viễn. Đồng thời, ràng buộc trách nhiệm với các doanh nghiệp kinh doanh vận tải. Nếu doanh nghiệp không chấp hành, để xảy ra tình trạng lái xe dương tính ma túy thì tước giấy phép kinh doanh.
Theo ông Trần Hữu Minh, Phó Chánh Văn phòng Ủy ban ATGT Quốc gia cho hay: “Hồ sơ thông tin của tài xế dương tính với ma túy cần được lưu trữ và chia sẻ để tất cả cơ quan chức năng và doanh nghiệp đều có thể kiểm tra khi tuyển dụng. Riêng với tài xế sử dụng ma túy, hành vi này nên xử lý hình sự mà không cần hậu quả”. Ông Minh đề nghị: “Tài xế có hành vi sử dụng ma túy là đủ các yếu tố để xử lý về tội giết người, kể cả khi chưa gây hậu quả. Luật nên sửa và xử lý theo hướng này”.
Theo Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thể, Bộ sẽ tham mưu, kiến nghị Chính phủ chỉ đạo điều chỉnh ngay hình thức xử lý một số hành vi vi phạm nghiêm trọng, cố tình vi phạm; những gì thuộc thẩm quyền của Bộ thì sẽ sửa, ban hành ngay Thông tư mới.
Để ngăn chặn tình trạng tài xế sử dụng ma túy, các cơ quan chức năng cần kiểm tra các điểm dừng nghỉ của tài xế đường dài, kịp thời phát hiện và ngăn chặn hành vi buôn bán ma túy và chất gây nghiện đối với tài xế đường dài. Những tài xế bị phát hiện sử dụng ma túy phải bị xử lý nghiêm, tước bằng lái. Ngoài ra, các chủ xe phải thay đổi lịch trình, hành trình nhằm tránh sức ép quá lớn cho người cầm lái. Bên cạnh đó, cũng cần quy trách nhiệm cụ thể cho các đơn vị chủ quản, chủ doanh nghiệp sử dụng tài xế nghiện ma túy. Có như vậy, số vụ TNGT đau lòng do tài xế nghiện ma túy điều khiển phương tiện gây ra trong thời gian tới mới được ngăn chặn triệt để.
Nguyễn Thủy (ANTĐ)