Bán đấu giá phương tiện vi phạm bị tạm giữ quá hạn: Thủ tục sẽ được rút ngắn?
Thủ tướng Chính phủ giao các bộ, ngành liên quan đơn giản hóa thủ tục liên quan đến việc tạm giữ phương tiện. Hiện tại, số lượng phương tiện bị tạm giữ quá lớn nhưng chưa có phương án xử lý.
Rắc rối xử lý xe vi phạm giao thông tạm giữ
Báo cáo của Bộ GTVT và các địa phương cho thấy, tính đến hết năm 2017, tổng số các phương tiện giao thông đường bộ vi phạm hành chính đang được quản lý tại các điểm trông giữ phương tiện vi phạm là 82.581 phương tiện, trong đó có 2.433 ô tô, 79.419 mô tô, xe gắn máy và 729 loại phương tiện khác.
Trong đó, số các phương tiện còn giá trị sử dụng là 59.244, chiếm hơn 71% tổng số các phương tiện đang bị tạm giữ gồm các phương tiện có đủ điều kiện để trả lại cho người vi phạm hoặc chủ sở hữu, người sử dụng hợp pháp là 29.761 phương tiện; tổng số các phương tiện có đủ điều kiện để giao lại cho tổ chức, cá nhân vi phạm giữ, bảo quản theo quy định là 2.909 phương tiện; tổng số các phương tiện phải tiến hành tịch thu sung vào ngân sách Nhà nước và thực hiện việc bán đấu giá hoặc tiến hành xử lý theo quy định pháp luật là 26.574 phương tiện.
Các kho tạm giữ phương tiện của nhiều địa phương hiện quá tải bởi số lượng phương tiện bị tạm giữ không có người đến nhận quá lớn
Trong tổng số phương tiện đang bị tạm giữ, thì chỉ có 16.029 phương tiện đang còn trong thời hạn tạm giữ, chiếm hơn 19%. Còn lại, tổng số các phương tiện đã quá thời hạn tạm giữ là 52.432, chiếm hơn 63%.
Theo đánh giá của Bộ Tư pháp, đối với các giải pháp xử lý phương tiện vi phạm hiện đang rất vướng mắc. Như khoản 3 Điều 60 Luật Xử lý vi phạm hành chính quy định thời gian tạm giữ tang vật để các định giá trị tài sản không được quá 24h kể từ thời điểm ra quyết định tạm giữ là chưa phù hợp với thực tế, đặc biệt là những phương tiện tự chế. Bởi trong các trường hợp này, việc xác định giá phương tiện gặp nhiều khó khăn và thường phải thuê đơn vị tư vấn để xác định giá.
Bên cạnh đó, Khoản 1 Điều 74 Luật Xử lý vi phạm hành chính quy định thời hiệu thi hành quyết định xử phạt là 1 năm, nên khi tạm giữ phương tiện, ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính, người vi phạm không chấp hành quyết định xử phạt, bỏ luôn phương tiện thì phải chờ hết thời hiệu thi hành quyết định xử phạt mới được thực hiện thủ tục xử lý phương tiện dẫn đến số lượng và thời gian tạm giữ phương tiện kéo dài .
Đối với những tang vật phải thành lập Hội đồng định giá để xác định giá, thời gian quy định là 24 giờ kể từ thời điểm ra Quyết định tạm giữ tang vật, có thể kéo dài thêm nhưng tối đa không quá 24 giờ. Nhưng theo quy định tại Điều 6 Thông tư 173/2013/TT-BTC ngày 20-11-2013 của Bộ Tài chính thì Hội đồng định giá phải bao gồm thành viên là đại diện Sở Tài chính cùng cấp, đại diện các cơ quan chuyên môn có liên quan. Khoảng thời gian rất ngắn như trên rất khó khăn trong việc triệu tập thành viên .
Còn theo Khoản 7 Điều 126 Luật Xử lý vi phạm hành chính quy định: “Người có tang vật, phương tiện vi phạm hành chính bị tạm giữ chỉ phải trả chi phí lưu kho, phí bến bãi, phí bảo quản tang vật, phương tiện và các khoản chi phí khác trong thời gian tang vật, phươm tiện bị tạm giữ theo quy định. Không thu phí lưu kho, phí bến bãi và phí bảo quản trong thời gian tang vật, phương tiện vi phạm hành chính bị tạm giữ nếu chủ tang vật, phương tiện không có lỗi, hoặc áp dụng biện pháp tịch thu đối với tang vật, phương tiện.
Theo các bộ, ngành, quy định này nếu áp dụng trong trường hợp thông thường, hết thời hạn tạm giữ quy định, người vi phạm đến nhận lại phương tiện thì không có vấn đề gì vướng mắc. Tuy nhiên, đối với các trường hợp người vi phạm vì lý do nào đó không đến xử lý theo đúng thời hạn, quá thời hạn tạm giữ quy định thì pháp luật chưa có hướng dẫn cụ thể
Như vậy, ai phải chịu chi phí lưu kho, phí bến bãi, phí bảo quản tang vật, phương tiện và các khoản chi phí khác? Đây cũng là một trong những khó khăn, vướng mắc mà lực lượng thực thi pháp luật thường gặp phải trong quá trình thực hiện do quy định pháp luật chưa cụ thể, rõ ràng, đặc biệt trong bối cảnh hiện nay, các lực lượng chức năng không có đủ kho, bãi, phải hợp đồng thuê kho bãi ở bên ngoài, chi phí phát sinh rất lớn.
Trong khi đó, thủ tục tịch thu, bán đấu giá phương tiện mất rất nhiều thời gian, trải qua nhiều khâu. Một số phương tiện bị tạm giữ không còn giá trị sử dụng nhưng vẫn phải tiến hành đầy đủ các thủ tục theo quy định pháp luật là không cần thiết, gây lãng phí .
Hơn nữa, tình trạng mua bán, chuyển nhượng, tặng cho phương tiện nhưng không thực hiện thủ tục sang tên dẫn đến tình trạng không xác đinh được chủ sở hữu của phương tiện để liên hệ giải quyết .
Kinh phí cho việc thanh lý phương tiện bị tạm giữ còn hạn chế, trong khi thủ tục thanh lý rườm rà, phức tạp. Mặt khác, chưa có cơ chế trích lại kinh phí thu được từ bán thanh lý phương tiện vi phạm hành chính nên gây nhiều khó khăn cho công tác xử lý phương tiện vi phạm hành chính .
Đăng ký xe sẽ có thông tin ngày tháng năm sinh?
Theo đó, Bộ Tư pháp đề xuất đơn giản hóa thủ tục tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính vào ngân sách Nhà nước để đảm bảo đẩy nhanh tiến độ và giảm các chi phí không cần thiết.
Đơn cử, sẽ rút ngắn thời gian, số lần thông báo trên phương tiện thông tin đại chúng để xác minh chủ sở hữu đối với các phương tiện vi phạm quá thời hạn bị tạm giữ mà người vi phạm không đến nhận mà không có lý do chính đáng hoặc trường hợp không xác định được chủ sở hữu, người quản lý, sử dụng hợp pháp để cơ quan có thẩm quyền nhanh chóng tiến hành các thủ tục bán đấu giá, thanh lý phương tiện vi phạm.
Đối với các phương tiện có giá trị thấp mà chủ sở hữu, người quản lý, sử dụng hợp pháp không đến nhận lại hoặc phương tiện không đủ điều kiện kỹ thuật tham gia giao thông (xe bị đục số khung, số máy, thay đổi kết cấu...) thì có thể tiến hành ngay các thủ tục bán đấu giá, thanh lý tài sản, tránh hư hỏng, tồn đọng phương tiện.
Đối với các phương tiện cũ nát, hư hỏng, không còn giá trị thì nên tịch thu tiêu hủy, vì nếu thực hiện thanh lý, các phương tiện tiếp tục được sử dụng để lưu thông sẽ không đảm bảo an toàn kỹ thuật, tiềm ẩn nguy cơ tai nạn giao thông.
Bộ Tư pháp cũng kiến nghị các bộ, ngành như Bộ Công an, Bộ GTVT nghiên cứu quy định trong Giấy chứng nhận đăng ký xe cần có các thông tin cần thiết của chủ xe như ngày, tháng, năm sinh, địa chỉ cụ thể, chi tiết.
Ngân Tuyền (ANTĐ)