Trải nghiệm Toyota Mirai, xe của tương lai

Cái tên Mirai được Toyota sử dụng hàm ý là mẫu xe đại diện cho những công nghệ tương lai, bởi trong tiếng Nhật "mirai" có nghĩa là "tương lai". Phát triển từ mẫu FCV concept ra mắt tại Tokyo Motor Show 2013, Mirai mang hình dáng một chiếc sedan 4 chỗ với thiết kế gây khá thú vị bởi tuy sử dụng hệ truyền động với năng lượng mới, nhưng hình dáng thì lại quen thuộc như các mẫu chạy xăng hiện tại.

Có thể thấy, ngoại hình của Mirai là chủ ý của các kỹ sư thiết kế Toyota: họ muốn tạo ra một mẫu xe hoàn toàn mới, không giống bất cứ thứ gì từng tồn tại trước đây - đó là triết lý họ sinh ra Prius, và bây giờ là Mirai. Trên thực tế, mẫu xe pin nhiên liệu đầu tiên của Toyota (được tạo ra dựa trên một chiếc RAV4) còn ra đời trước khi Prius được bán ra năm 1997.

Qua 20 năm phát triển, Toyota đã đầu tư một số tiền không nhỏ vào việc nghiên cứu và phát triển xe dùng pin nhiên liệu và bây giờ, hãng xe Nhật sẽ tiếp tục chi mạnh hơn nữa để hạ giá thành sản xuất Mirai và mở nhiều trạm sạc hyđrô lỏng hơn. Toyota cũng đã chính thức bán Mirai tại Nhật Bản, Anh và Mỹ với giá 60.000 USD tại Mỹ (63.000 USD tại Nhật và 66.000 Bảng tại Anh). Vậy, mẫu xe của tương lai mang lại trải nghiệm như thế nào?

Những trạm bơm hyđrô hóa lỏng như thế này vẫn còn khá khan hiếm

Tại thời điểm này, rất nhiều người còn chưa hiểu rõ nguyên lý hoạt động của xe chạy pin nhiên liệu hay còn được gọi là tế bào nhiên liệu (fuel cell). Cụ thể, các tế bào nhiên liệu sản sinh điện năng nhờ phản ứng điện hóa giữa hyđrô và ôxy. Khí hyđrô hóa lỏng được bắn xuyên qua một màng lọc phủ bạch kim (platinum) bên trong tế bào nhiên liệu. Lớp màng này có nhiệm vụ tách riêng hạt electron và proton - hạt proton thấm qua và electron bị giữ lại tại anốt (cực dương).

Các electron này sẽ tạo ra dòng điện để chạy một mô tơ điện cảm ứng xoay chiều, tạo ra công suất 153 mã lực và 334 Nm. Dòng điện mà thế bào nhiên liệu tạo ra được trữ trong một bộ pin NiMH khá "lỗi thời" và nặng nề. Chắc chắn trong tương lai, Toyota sẽ nâng cấp pin Lithium-ion cho Mirai, nhất là khi Prius 2016 đã sở hữu loại pin gọn nhẹ và hiệu quả hơn này.

Trong khi đó, hạt proton "thoát" được khỏi màng lọc, chạy sang catốt (cực âm) sẽ kết hợp với ôxy và tạo ra nước sạnh - "chất thải" duy nhất mà Mirai tạo ra! Theo tính toán ban đầu, xe chạy được 1 dặm (1.6 km) sẽ thải ra khoảng 100g nước sạch. Trên lý thuyết, đây là nước tinh khiết nhưng Toyota vẫn khuyến cáo khách hàng không nên ... uống thử nước thải ra từ xe. Mirai có 2 bình nhiên liệu làm bằng sợi các-bon và có tổng sức chứa 5 cân hyđrô lỏng ở áp suất 10.000 psi.

Dù sở hữu công nghệ tương lai nhưng Toyota Mirai cho cảm giác lái vẫn giống hệt với những mẫu xe chạy điện truyền thống. Nó cho cảm giác lái nặng nề, giả tạo và hoàn toàn thiếu cảm xúc. Đúng vậy, Mirai có cân nặng lên tới 1.85 tấn và xấp xỉ 2 tấn với hành khách trên xe, những con số quá khủng khiếp đối với một mẫu sedan cỡ nhỏ. Tăng tốc từ vị trí đứng yên, Mirai vọt lên khá nhanh vì ngay từ khi đạp ga, xe đã có 100% sức mạnh chứ không cần đợi vòng tua lên cao như động cơ đốt trong truyền thống. Tuy nhiên, ngay khi đồng hồ vượt quá 60 km/giờ, xe không còn cảm giác nhanh nhẹn như từ lúc mới xuất phát và trở nên chậm chạp hơn khá nhiều. Có lẽ là do 153 mã lực là không đủ để kéo gần 2 tấn! Tuy nhiên, cần nhấn mạnh rằng Toyota không tạo ra Mirai để mang lại cảm giác lái hứng khởi hay khả năng tăng tốc ấn tượng. Họ đang tạo ra một cỗ máy dành cho số đông, thân thiện với môi trường và có khả năng thay đổi toàn bộ ngành công nghiệp ôtô.

Các khối tế bào nhiên liệu được xếp thành hai cuộn như thế này

Qua thử nghiệm thực tế, Mirai tăng tốc lên 100 km/giờ trong 9 giây với ngưỡng tốc độ tối đa mà Toyota công bố là 178 km/giờ. Nguyên nhân có thể là do tự trọng của xe và công suất có hạn của động cơ điện. Một điểm cần lưu ý là hệ thống dẫn động của Mirai hoạt động cực kỳ êm ái, điều vô tình khiến tiếng lốp trên mặt đường hoặc ngay cả âm thanh hoạt động của hệ thống điều hòa cũng trở nên to hơn đến mức khó chịu.

Giống như ngoại thất, nội thất của Mirai cũng "chẳng giống ai" do những hơi hướng tương lai. Bên trong cabin Mirai không có da quý, gỗ quý nhưng các mảng trắng, đen được sắp xếp ngăn nắp và ưa nhìn, bên cạnh hàng loạt màn hình hiển thị bắt mắt. Tất cả màn hình hiển thị đều được đẩy vào giữa bảng táp-lô với màn hình hiển thị các thông số ở bên trên và màn hình cảm ứng cũng như các phím điều khiển ở hàng bên dưới. Kiểu thiết kế này giúp cho người lái có tầm nhìn thoáng đáng hơn hẳn. Màn hình giải trí và các nút bấm bên cạnh đều là dạng cảm ứng điện dung giúp thao tác đễ dàng hơn dù chúng cũng rất dễ bị lem dấu vân tay.

Về cảm giác lái, Mirai có một khuyết điểm lớn là cân nặng quá lớn. Tuy nhiên, do khung gầm chắc chắn và trọng tâm xe đặt thấp cũng khiến xe không phải chịu quá nhiều lực vặn xoắn thân xe khi vào cua. Vô-lăng hầu như chẳng cho cảm giác gì về mặt đường và xe cũng không thể hiện chút thể thao gì cả, điều có thể đoán trước được. Tích cực mà nói, xe cực kỳ êm ái và yên tĩnh ở dải tốc độ thấp và vừa phải. Một điểm đáng lưu ý khác là hệ thống phanh tái tạo năng lượng của Mirai không quá mạnh, có nghĩa là bạn không thể chỉ dùng chân ga để lái xe trong thành phố. Với các mẫu xe điện khác, khi cần dừng lại, người lái chỉ cần nhả chân ga là hệ thống tái tạo năng lượng cũng tạo đủ lực hãm nên người lái không cần phải đạp thêm phanh: đã có chủ xe Tesla Model S tuyên bố mình không cần phải thay má phanh dù đã đi hàng chục nghìn kilômét!

Dù chưa có thông số chính thức về phạm vi hoạt động của Mirai nhưng nhiều nguồn tin khẳng định nó có thể chạy 480 km chỉ trong một lần nạp (nhiều hơn so với 426 km của Hyundai ix35 Fuel Cell), dù cho nó chỉ có bình chứa hyđrô nhỏ hơn. Hơn nữa, Toyota Mirai chỉ cần 5 phút để nạp đầy bình thay vì 10 phút như chiếc Hyundai. Hiện tại, giá hyđrô lỏng đang tương đương với giá xăng ở một số thị trường và theo thử nghiệm của Toyota, Mirai tiết kiệm nhiên liệu tương đương với một chiếc xe hybrid cùng kích thước.

Quá trình nạp đầy bình nhiên liệu chỉ tốn 3 đến 5 phút

Hai trở ngại duy nhất dành cho Mirai là giá thành sản xuất và mạng lưới trạm hyđrô lỏng. Hiện tại, số lượng trạm Hyđrô tại California, nơi nổi tiếng là hỗ trợ xe xanh tốt nhất nước Mỹ, cũng chỉ đang đếm được trên đầu ngón tay. Dù vậy, Toyota vẫn đang thực hiện kế hoạch mở thêm 17 trạm trong năm nay và 28 trạm trong năm 2016. Hãng xe Nhật cũng chia sẻ miễn phí hơn 5.000 bằng sáng chế liên quan đến pin nhiên liệu cho các hãng khác nhằm khuyến khích họ cùng phát triển loại năng lượng tương lai này.

Hiện tại, có khoảng 3.000 chiếc Mirai đang lăn bánh tại Nhật Bản và nó cũng được bán ra tại Mỹ và Anh, hai thị trường trọng điểm khác của Toyota. Xét về mặt hiệu năng, Toyota Mirai vẫn còn nhiều mặt cần cải thiện để có thể thay thế xe chạy nhiên liệu hóa thạch cùng phân khúc nhưng Mirai là xe dành cho số đông, và khả năng hoạt động của nó bây giờ đã là rất phù hợp với môi trường đô thị. Để có thể khiến Mirai phổ biến hơn, Toyota cần cải thiện hiệu suất xe, giảm giá thành và mở rộng mạng lưới trạm nhiên liệu hyđrô.Vậy pin nhiên liệu hay mô hình xe điện của Tesla mới là tương lai của ngành công nghiệp ôtô? Chỉ có thời gian và chính người tiêu dùng chúng ta mới có câu trả lời.

Loạt ảnh phóng viên Otofun News trải nghiệm Toyota Mirai tại Tokyo